İhracat Teşvikleri Kapsamında İhracatçılara Yüzde 2 Döviz Dönüşüm Desteği
Özet:
İhracat bedellerini ya da yurt dışı kaynaklı diğer dövizleri yurda getirip Türk lirasına çeviren ihracatçılara Merkez Bankası tarafından, Türk lirasına çevrilen tutarın % 2’si kadar döviz dönüşüm desteği ödenmektedir.
Uygulamanın Esasları:
Firmaların Yurt Dışı Kaynaklı Dövizlerinin Türk Lirasına Dönüşümünün Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (Sayı: 2023/5) 26.01.2023 tarihli ve 32085 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak aynı tarih itibariyle yürürlüğe girmiştir.
Tebliğ kapsamında, firmaların yurt dışı kaynaklı dövizlerinin Merkez Bankasına satılması ile Türk lirası vadeli mevduat ve katılma hesaplarına dönüştürülmesi halinde firmalara sağlanacak desteğe ilişkin usul ve esaslar da yine TCMB tarafından yayımlanan 30.11.2023 tarihli ‘Uygulama Talimatı’nda açıklanmıştır.
- İhracat Kaynaklı Dövizler:
Bilindiği üzere ihracat bedellerinin yurda getirilmesini müteakip, bedelin en az yüzde kırkının TCMB’ye satılması zorunludur.
Bu kapsamda ihracatçı firmaların[1] Merkez Bankasına satmakla yükümlü oldukları ihracat bedeli dövizler ile döviz kazandırıcı hizmetlerden elde edilen dövizlerin banka aracılığıyla Merkez Bankasına satışı sırasında, firmaların 1 ay boyunca döviz alımı yapmamayı taahhüt etmesi halinde, taahhüt sahibi firmalara dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilen tutarın %2’si kadar döviz dönüşüm desteği Merkez Bankasınca ödenecektir.
Buna göre ihracatçılara, TCMB’ye satmak zorunda oldukları (yüzde kırk) ihracat bedelinin yüzde ikisi kadar döviz dönüşüm desteği ayrıca ödenecektir.
Döviz kazandırıcı hizmetlerden elde edilen tutarlarla (yüzde kırk gibi) ilgili belli bir oran bulunmamakta olup, Türk lirasına çevrilen tutarın %2’si kadar döviz dönüşüm desteği alınabilecektir.
b. Yurt Dışı Kaynaklı Diğer Dövizler:
Firmaların yukarıda belirtilen ihracat bedeli dövizler ile döviz kazandırıcı hizmetlerden elde ettikleri dövizler dışında kalan yurt dışı kaynaklı dövizlerinin (belirli bir oran şartı olmaksızın) banka aracılığıyla Merkez Bankasına satışı sırasında 1 ay boyunca döviz alımı yapmamayı taahhüt etmesi halinde, taahhüt sahibi firmalara dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilen tutarın %2’si kadar döviz dönüşüm desteği Merkez Bankasınca ödenecektir.
İhracat bedeli dövizler ile döviz kazandırıcı hizmetlerden elde edilen dövizler dışında kalan yurt dışı kaynaklı döviz tutarları ile ilgili belli bir oran bulunmamakta olup, Türk lirasına çevrilen tutarın %2’si kadar döviz dönüşüm desteği alınabilecektir.
c. Yurt Dışı Kaynaklı Dövizlerin Vadeli Türk Lirası Mevduat Veya Katılma Hesaplarına Dönüşümü:
Firmaların Merkez Bankasına satmak zorunda oldukları ihracat bedeli dövizler ile döviz kazandırıcı hizmetlerden elde edilen dövizlerin ya da yurt dışı kaynaklı dövizlerinin en az %40’ını bankaya aktararak Türk lirasına çeviren firmalara, dönüşümü yapılan dövizin dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevrilen tutarının %2’si kadar döviz dönüşüm desteği eklenerek Türk lirası mevduat veya katılma dönüşüm hesabı açılabilir. Açılacak bu hesaplar için ilgili firmadan 1 ay boyunca döviz alımı yapmama taahhüdü alınır.
Döviz Alımı Yapmama Taahhüdü:
Uygulama Talimatı kapsamındaki döviz alımı yapmama taahhütleri, Uygulama Talimatı ekinde yer alan örneğe uygun olarak ilgili firmaca hazırlanan ve imzalanan bir taahhütnamenin ilgili bankaya ibrazı suretiyle gerçekleştirilir. Banka bu taahhütnameleri nezdinde muhafaza eder. Talep edilmesi halinde bu taahhütnamelerin bir kopyası Merkez Bankasına ibraz edilir.
Döviz almama taahhüdünün yerine getirilip getirilmediğine ilişkin kontroller bankalarca yapılır.
Taahhüde Uyulmaması:
Taahhüt ihlalinin tespit edildiği tarihte Merkez Bankası tarafından saat 15:00’te ilanedilen döviz alış kuru ile döviz dönüşüm desteği ödemesinde kullanılan dönüşüm kurundanyüksek olanla çarpılarak elde edilecek döviz dönüşüm desteği tutarına, dönüşüm tarihindentaahhüt ihlalinin tespit edildiği tarihe kadar geçen süre için tespit tarihinde geçerli olan MerkezBankasının ilan ettiği en yüksek gecelik borç verme faiz oranı üzerinden hesaplanacak faizieklenerek bankalarca tahsil edilip Merkez Bankasına aktarılır.
Firmadan geri alınmak üzere hesaplanan tutar nedeniyle doğacak Banka ve SigortaMuameleleri Vergisinden firma sorumludur.
İlgili banka bildirimin yapıldığı tarihten itibaren en geç üç iş günü içerisindehesaplayacağı geri alım tutarını firmadan tahsil ederek Merkez Bankasınca bildirilen hesabaaktarır.
Taahhüdünü yerine getirmeyen firmaların Merkez Bankası kaynaklı kredi kullanımtalepleri, taahhüdün yerine getirilmediğinin tespit edildiği tarihten itibaren bir yıl süreyle kabuledilmez.
[1] Firmalar: Bankalar ve Merkez Bankasınca belirlenen diğer mali kuruluşlar hariç olmak üzere Türkiye’de kanuni yerleşim yeri bulunan tüzel kişiliği haiz firmalar.
Comments are closed.