Vergi Cezalarında Yeni Dönem
Birçok vergisel düzenlemeyi içeren 7524 sayılı Kanun 02.08.2024 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yapılan düzenlemelerin en önemlilerinden biri de vergi cezalarıyla ilgili. Mükelleflerin vergi yükümlülüklerinin usule ilişkin hükümlerine aykırılık teşkil eden fiilleri nedeniyle uygulanan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının tutarları yüksek oranlarda artırıldı ve ayrıca yeni cezalar getirildi.
Ödeme ve tahsilatları banka ve benzeri kurumlar üzerinden yapılmaması yani bu ödeme ve tahsilatların tevsik edilmemesi durumunda kesilen ceza oranı, tutarın % 10’u olarak yeniden belirlendi. Tahsilatlarında başkasının banka hesabını kullanan mükellefler ile banka hesabını kullandıran kişilere özel usulsüzlük cezası getirildi. Aynı şekilde tahsilatlarında başkasına ait pos cihazını kullanan ve kullandırdığı tespit edilenlere de özel usulsüzlük cezası kesilecek.
Bunlarla birlikte mükellefiyet tesis ettirmeden ticari, zirai veya mesleki faaliyette bulunmak suretiyle vergi ziyaına (kaybına) sebebiyet veren mükelleflere vergi ziyaı cezası yüzde elli artırımlı olarak uygulanacak.
Fatura Alıp Vermeme Cezası Artırıldı:
Fatura, ödeme kaydedici cihaz fişi, perakende satış fişi ve benzeri belgelerin alınıp verilmemesi ya da belgede olması gerekenden farklı tutara yer verilmesi durumunda 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 353’üncü maddesine göre özel usulsüzlük cezası kesilmektedir.
Yapılan düzenlemeyle bu özel usulsüzlük cezalarının uygulanmasında maktu ceza tutarları artırılarak kademeli ceza uygulamasına geçildi. 02.08.2024 tarihinden itibaren ilk tespit ve müteakip tespitlerde farklı ceza tutarları uygulanacak.
Buna göre bu kapsamda ceza gerektiren fiilin ilk tespitinde (2024 yılı için) 10.000 Tl’den az olmamak üzere (ki bu tutar 3.400 Tl idi) belgede yer alan meblağ veya meblağ farkının % 10’u oranında özel usulsüzlük cezası kesilecek. Benzer fiilin ikinci defa ve müteakip tespitinde maktu tutar 20.000, 30.000, 40.000, 50.000 ve altıncı ve daha sonraki tespitlerde 100.000 Tl olarak uygulanacak. Bu kapsamda kesilecek ceza için 1.700.000 Tl olarak uygulanan üst sınır 10 milyon Tl olarak dikkate alınacak.
Söz konusu fiillerin yani belge düzenlenmemesi veya düzenlense dahi gerçek tutardan farklı tutara yer verilmesi hususunun, belgeyi almak zorunda olanlar tarafından 5 iş günü içinde idareye bildirilmesi durumunda alıcı adına özel usulsüzlük cezası kesilmeyecek ve belge düzenlemeyen tarafa özel usulsüzlük cezası 3 kat olarak uygulanacak. Maddede sayılan belgeler dışında başka belgeler düzenlenmesi durumunda özel usulsüzlük cezası, belge düzenlemeyen tarafa 2 kat olarak kesilecek. Eğer bu durum alıcı tarafından idareye bildirilirse özel usulsüzlük cezası 6 kat olarak uygulanacak. Bunun için bu durumun idare tarafından daha önce tespit edilmemiş olması gerekmekte.
Bilgi Vermeme Ve Maliye Bakanlığınca Getirilen Çeşitli Yükümlülüklere Uymama Cezaları Artırıldı:
Maliye Bakanlığı veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar tarafından istenen bilgileri yasal süresi içinde vermeyen veya eksik/yanıltıcı olarak verenlere kesilecek özel usulsüzlük ceza tutarı şirketler için 02.08.2024 tarihinden itibaren 3.400 Tl’den 25.000 Tl’ye çıkarıldı.
Elektronik ortamda ticari faaliyette bulunan gerçek ya da tüzel kişi hizmet sağlayıcılar ve/veya başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamını sağlayan gerçek ve tüzel kişi aracı hizmet sağlayıcılardan; alım, satım, kiralama ilan ve reklama ilişkin bilgileri bildirmeyen veya yanıltıcı bildirimde bulunanlara 10 milyon Tl’den fazla olmamak üzere özel usulsüzlük cezası kesilecek.
Tevsik Zorunluluğuna Uymama:
Bilindiği üzere 7.000 TL ve üzeri tahsilat ve ödemelerin banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik etme zorunluluğu bulunmakta. Bu zorunluluk bugüne kadar sadece şirketler, tacirler, serbest meslek erbabı gibi mükellefiyeti olan gerçek ve tüzel kişileri kapsamaktaydı. Yapılan düzenlemeyle 02.08.2024 tarihinden itibaren mükellef olmayan gerçek kişiler de ceza kapsamına alındı. Ayrıca tutar üzerinden kesilecek ceza oranı %5’ten %10’a çıkarıldı. Buna göre örneğin 300.000 Tl tutarlı bir mal veya hizmet alımında tahsilat/ödemenin tevsik edilememesi durumunda hem satıcı mükellefe hem de alıcı kişiye 30.000 Tl özel usulsüzlük cezası kesilecek. Alım tutarı örneğin 100.000 Tl olursa kesilecek ceza tutarı 25.000 Tl’den az olamayacak. Bu kapsamda kesilecek özel usulsüzlük cezasının üst tutarı 20 milyon Tl olarak belirlendi.
Bununla birlikte konu ile ilgili olarak getirilen önemli bir yenilik getirildi. Buna göre tevsik zorunluluğuna uymaksızın ödeme yapanların, bu durumu, 5 iş günü içinde kendiliğinden idareye bildirmesi durumunda, ödemeyi yapan adına özel usulsüzlük cezası kesilmeyecek.
Banka Hesabını Kullandıranlara Özel Usulsüzlük Cezası Kesilecek:
213 sayılı Kanunun mükerrer 355’inci maddesine eklenen beşinci fıkra ile; yapılan bir mal/hizmet satışına ilişkin tahsilatın banka üzerinden ancak başkalarının adı ve/veya hesabı kullanılarak yapılması durumunda, hem satış işlemini yapan mükellefe hem de adını veya hesabını kullandıran tarafa ayrı ayrı özel usulsüzlük cezası kesilecek. Kesilecek ceza tutarı, maddede belirtilen ceza tutarlarından az olmamak üzere işlem tutarının %10’u olarak belirlenmiş olup ceza üst sınırı 20 milyon Tl olarak belirlendi.
Pos Cihazını Kullandıranlar:
Kanunun mükerrer 355’inci maddesine eklenen altıncı fıkra ile; kredi/banka kartı, karekod, ve benzeri ödeme araçları kullanılmak suretiyle gerçekleştirilen tahsilatların kendi mükellefiyeti adına kayıtlı olmayan ödeme sistemleri veya cihazları aracılığıyla yapılması durumunda, tahsilatı yapan mükelleflere ve kendi adına kayıtlı olan bu sistemleri veya cihazları kullandıranlara ayrı ayrı her bir işlem için, maddede belirlenen özel usulsüzlük ceza tutarları 3 kat olarak uygulanacak.
Usulsüzlük Ceza Tutarları Artırıldı:
Usulsüzlük cezalarında da yeniden belirlenen artırılmış tutarlar uygulanacak. Vergi beyannamelerinin süresinde verilmemesi, kayıt nizamına ilişkin hükümlere uyulmaması, işe başlamanın süresi içinde bildirilmemesi durumlarında şirketler için 20.000 Tl, şirketler dışında kalan birinci sınıf tüccar ve serbest meslek erbabına 10.000 Tl birinci derece usulsüzlük cezası kesilecek.
Mükellefiyet Tesis Ettirmeden Faaliyette Bulunanlara Kesilecek Ceza Tutarı Artırıldı:
213 sayılı Kanunun 344’üncü maddesine eklenen beşinci fıkra ile; vergi kanunlarına göre mükellefiyet tesis ettirmesi gerektiği halde bu zorunluluğa uyulmaksızın vergi dairesinin ıttılaı dışında ticari, zirai veya mesleki faaliyette bulunmak suretiyle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi durumunda; kesilecek vergi ziyaı cezası yüzde elli artırılarak uygulanacak.
Vergi Cezaları Hala Uzlaşma Kapsamında:
7524 sayılı Kanunla, mükellef adına tarh edilecek vergi aslı, hem tarhiyat öncesi hem de tarhiyat sonrası uzlaşma kapsamı dışına alındı. Yani artık uzlaşma kapsamında vergi aslı üzerinden indirim yapılmayacak.
Ancak vergi aslına bağlı olsun veya olmasın vergi cezaları (vergi ziyaı, usulsüzlük, özel usulsüzlük) hala uzlaşma kapsamında. 2024 yılı için (fiil bazında ayrı ayrı) 23.000,00 Tl üzeri usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları üzerinden tarhiyat öncesi ve sonrası uzlaşma uygulaması devam edecek.
Bununla birlikte 213 sayılı Kanununun 376’ncı maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinin yürürlükten kaldırılması ve Ek-9’uncu maddesinde yapılan düzenlemeyle; uzlaşılan cezalar üzerinden herhangi bir indirim yapılamayacak. Buna göre 02.08.2024 tarihinden itibaren mükelleflerin, uzlaşılan cezalar üzerinden yapılan % 25 indirim hakkı bulunmamakta.
Ayrıca Kanunun Ek-7’nci maddenin üçüncü fıkrası yürürlükten kaldırılarak; vergi aslına bağlı ceza için uzlaşılsa dahi, vergi aslı dava konusu yapılabilecek.
2024 yılı için 23.000,00 Tl ve daha düşük tutarlı usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları tarhiyat öncesi ve sonrası uzlaşma kapsamında bulunmamakta. Ancak uzlaşma kapsamına girmeyen bu cezalar, VUK’un 376’ncı maddesinde yer alan indirim uygulamasından % 50 artırımlı olarak faydalanacak.
Cezalarda İndirim Mümkün:
213 sayılı VUK’un 376’ncı maddesine göre, kesilen usulsüzlük veya özel usulsüzlük cezasının yarısının, maddede belirlenen şartlar dâhilinde ödenmesi durumunda cezanın yarısı indiriliyor. Maddeye göre 23.000,00 Tl ve daha düşük tutarlı usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları için indirim oranı %50 artırımlı olarak uygulanabilecek.
Comments are closed.